سمانه مادر امام هادی
سمانه منقرش مغربیه، محدث، متوفی قرن ۳ هـ.ق، مکنی به ام‌الفضل از برترین و بهترین زنان زمان خویش بود و کسی از زنان در زهد و تقوی و فهم و معرفت به پای او نمی‌رسید. در «جنّات الخلود» آمده است که آن بانو، همیشه روزه مستحبی می گرفت و در زهد و تقوا مثل و مانند نداشت.
سمانه از بزرگ‌زادگان سرزمین خویش بود، اما به عنوان اسیر جنگی به سلک برده درآمده بود. او به فرمان امام جواد علیه‌السلام، با مشخصات تعیین شده‌اش از برده‌فروشی خریداری شد و از همسران آن حضرت گردید.
امام هادی علیه‌السلام درباره مادر خود می فرماید: «أمة عارفة بحقی و هی من أهل الجنة، لا یقرّبها شیطان مارد ولا ینالها کید جبار عنید و هی کانت بعین الله التی لا تنام، ولا تختلف عن امهات الصدیقین والصالحین». (سمانه) کنیزی عارف به حق من (امامت) و اهل بهشت است، شیطان سرکش به او راهی ندارد و نزدیکش نمی‌شود و مکر و حیله جبار سرکش به او نمی‌رسد، تحت عنایت الهی است و غفلت در او راه ندارد. او را با مادران صدیقان و صالحان فرقی نیست.
علامه قهپایی صاحب مجمع الرجال، سمانه مغربیه را در زمره نساء راوی حدیث نام برده است.
منابع
- معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران، بانوان عالمه و آثار آن‌ها.
- مقام پدر و مادر در اسلام، زین العابدین احمدی و حسنعلی احمدی، انتشارات میثم تمار، قم، ۱۳۸۸.